H Χαλκή πύλη ήταν η κύρια είσοδος και ο προθάλαμος του Μεγάλου Παλατιού της Κωνσταντινούπολης που ονομάστηκε έτσι, είτε λόγω των επιχρυσωμένων ορειχάλκινων κεραμιδιών της σκεπής της είτε λόγω των χάλκινων πυλών της. Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα αυτοκρατορικά κτίσματα της Πόλης, ιδιαίτερης συμβολικής αξίας. Αποτελούσε τα προπύλαια και την επίσημη είσοδο των βασιλικών ανακτόρων της Κωνσταντινούπολης. Πάνω από τη θύρα ήταν τοποθετημένη μια επιβλητική εικόνα τού Χριστού. Βρισκόταν απέναντι από το Αυγουσταίον, τη μεγάλη πλατεία του παλατιoύ, στα νότια της Αγίας Σοφίας.
Η κατασκευή του κτίσματος έγινε από τον αρχιτέκτονα Αιθέριο, όταν αυτoκράτορας ήταν ο Αναστάσιος ο Α'. Κατά τη διάρκεια της << Στάσης του Νίκα>>, όλο το παλάτι παθαίνει εκτεταμένες καταστροφές. Η χαλκή πύλη κτίζεται από την αρχή με απόφαση του Ιουστινιανού. Ο αυτοκράτορας Βασίλειος Α' μετέτρεψε αργότερα το κτίσμα σε δικαστική αίθουσα. Ο Ρωμανός Λεκαπηνός χτίζει ένα παρεκκλήσι αφιερωμένο στον Χριστό τον Χαλκίτη. Το 972 ο Ιωάννης Α΄ Τσιμισκής (969-976) ανακαινίζει, κοσμεί και μεγαλώνει το παρεκκλήσιο του Χριστού Χαλκίτη. Μετά το θάνατό του τάφηκε στο παρεκκλήσι αυτό. Ήταν μια περίκεντρη υπερυψωμένη εκκλησία και η χρήση της ως μαυσωλείο από τον Τσιμισκή, παραπέμπει στην παράδοση των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών μαυσωλείων.
Η κατασκευή του κτίσματος έγινε από τον αρχιτέκτονα Αιθέριο, όταν αυτoκράτορας ήταν ο Αναστάσιος ο Α'. Κατά τη διάρκεια της << Στάσης του Νίκα>>, όλο το παλάτι παθαίνει εκτεταμένες καταστροφές. Η χαλκή πύλη κτίζεται από την αρχή με απόφαση του Ιουστινιανού. Ο αυτοκράτορας Βασίλειος Α' μετέτρεψε αργότερα το κτίσμα σε δικαστική αίθουσα. Ο Ρωμανός Λεκαπηνός χτίζει ένα παρεκκλήσι αφιερωμένο στον Χριστό τον Χαλκίτη. Το 972 ο Ιωάννης Α΄ Τσιμισκής (969-976) ανακαινίζει, κοσμεί και μεγαλώνει το παρεκκλήσιο του Χριστού Χαλκίτη. Μετά το θάνατό του τάφηκε στο παρεκκλήσι αυτό. Ήταν μια περίκεντρη υπερυψωμένη εκκλησία και η χρήση της ως μαυσωλείο από τον Τσιμισκή, παραπέμπει στην παράδοση των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών μαυσωλείων.
Από το βιβλίο του Γουσταύου Σλουμπερζέ και με τη βοήθεια του Λέοντος Διάκονου, χρονογράφου της εποχής, μαθαίνουμε περισσότερες πληροφορίες για το εκκλησάκι του Χαλκίτου Σωτήρος.
To μικροσκοπικό εκκλησάκι του Χαλκίτου Σωτήρος ονομαζόταν έτσι γιατί βρισκόταν στο μέρος του Ιερού Παλατιού που το έλεγαν Χαλκή, από την χάλκινη και επίχρυση σκεπή που σκέπαζε αυτό το μεγαλοπρεπέστατο οικοδόμημα και στο οποίο πάνω από την πύλη βρισκόταν η περίφημη εικόνα του Χαλκίτου Σωτήρος Χριστού. Ο μικρός ναός οικοδομήθηκε από τον Ρωμανό Λεκαπηνό, για να χρησιμεύσει σαν ιδιαίτερο παρεκκλήσι του αυτοκρατορικού οίκου, ενώ εκεί τάφηκε και ο Ιωάννης Τσιμισκής. Ο αυτοκράτορας μόλις ανέβηκε στο θρόνο, άρχισε να κτίζει εκεί το μεγαλοπρεπή τάφο του, επίχρυσο και στολισμένο, ζωγραφισμένο με έγκαυστη ζωγραφική.
Ήταν αδύνατο να φανταστεί κάποιος πόσος ήταν ο αμύθητος πλούτος του εξαίσιου εκείνου παρεκκλησίου, προς το οποίο ένιωθε πολύ μεγάλη ευλάβεια ο Τσιμισκής. Ο Ιωάννης βρήκε αυτό το στενό παρεκκλήσι που χωρούσε μόλις δεκαπέντε ανθρώπους και η άνοδος σ΄ αυτό ήταν δυσπρόσιτη και σαν ελικοειδής λαβύρινθος ή κρησφύγετο. Από αυτήν ξεκινώντας διέταξε να το ξαναχτίσουν από τα θεμέλια μεγαλύτερο και να το εξωραΐσουν, σχεδιάζοντας ο ίδιος την περίμετρο των γείσων, και την ομορφιά που έχει τώρα και το μέγεθος του από τη δική του μελέτη και το ενδιαφέρον τα απέκτησε, λέει ο Λέων ο Διάκονος.
To μικροσκοπικό εκκλησάκι του Χαλκίτου Σωτήρος ονομαζόταν έτσι γιατί βρισκόταν στο μέρος του Ιερού Παλατιού που το έλεγαν Χαλκή, από την χάλκινη και επίχρυση σκεπή που σκέπαζε αυτό το μεγαλοπρεπέστατο οικοδόμημα και στο οποίο πάνω από την πύλη βρισκόταν η περίφημη εικόνα του Χαλκίτου Σωτήρος Χριστού. Ο μικρός ναός οικοδομήθηκε από τον Ρωμανό Λεκαπηνό, για να χρησιμεύσει σαν ιδιαίτερο παρεκκλήσι του αυτοκρατορικού οίκου, ενώ εκεί τάφηκε και ο Ιωάννης Τσιμισκής. Ο αυτοκράτορας μόλις ανέβηκε στο θρόνο, άρχισε να κτίζει εκεί το μεγαλοπρεπή τάφο του, επίχρυσο και στολισμένο, ζωγραφισμένο με έγκαυστη ζωγραφική.
Ήταν αδύνατο να φανταστεί κάποιος πόσος ήταν ο αμύθητος πλούτος του εξαίσιου εκείνου παρεκκλησίου, προς το οποίο ένιωθε πολύ μεγάλη ευλάβεια ο Τσιμισκής. Ο Ιωάννης βρήκε αυτό το στενό παρεκκλήσι που χωρούσε μόλις δεκαπέντε ανθρώπους και η άνοδος σ΄ αυτό ήταν δυσπρόσιτη και σαν ελικοειδής λαβύρινθος ή κρησφύγετο. Από αυτήν ξεκινώντας διέταξε να το ξαναχτίσουν από τα θεμέλια μεγαλύτερο και να το εξωραΐσουν, σχεδιάζοντας ο ίδιος την περίμετρο των γείσων, και την ομορφιά που έχει τώρα και το μέγεθος του από τη δική του μελέτη και το ενδιαφέρον τα απέκτησε, λέει ο Λέων ο Διάκονος.
Γουσταύος Σλουμπερζέ <<ο ακυτοκράτωρ Ιωάννης Τσιμισκής και η βυζαντινή εποποιία >>
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου