Σάββατο 11 Ιουνίου 2016

ΡΩΜΕϊΚΑ ΕΜΒΛΗΜΑΤΑ





  


ΡΩΜΕϊΚΑ ΕΜΒΛΗΜΑΤΑ



 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤ. ΣΟΦΙΚΙΤΗΣ

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ Δ.Ε.


ΡΩΜΑΝΙΑ, Ο ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΟΣΜΟΣ


        Η σημασία των εμβλημάτων πηγάζει από τους συμβολισμούς τους καθώς, αποστολή τους είναι να εμπνεύσουν (εμβάλλω = εμπνέω) . Για παράδειγμα στον Δικέφαλο Αετό, εκτός από ένα πτηνό (ορατή απεικόνιση), δεσπόζει ενώπιόν μας το αυτοκρατορικό μεγαλείο (αλληγορική απεικόνιση) . Στη συνέχεια, το σύμβολο προκαλεί συναισθήματα και συνειρμούς που σχετίζονται με παράγοντες όπως : η καταγωγή, η θρησκεία ή η ιδεολογία του ατόμου που το αντικρύζει . Αυτό συμβαίνει διότι κάθε σύμβολο συμβάλει στην αναπαράσταση μίας συγκεκριμένης ιδέας . Συνεπώς, καθένα αποτελεί το πρωτογενές μέσον αναγνωρίσεως και κατ’ επέκτασιν επικοινωνίας όσων στοιχίζονται πίσω από την ιδέα αυτή, δηλαδή μεταξύ ομοθρήσκων, ομοαίμων ή ομοϊδεατών. Έτσι, ένα σύμβολο μπορεί να συμβάλει στη συσπείρωση λαών, θρησκειών και ιδεών και να εμβάλει τα μέλη τους σε κοινούς αγώνες.

  

                 

ΡΩΜΑΝΙΑ
 Α΄  μέρος

«Τό κράτος τοΤιμίου καί ΖωοποιοΣταυροπανταχόθεν καί μέχρι περάτων τς Γς έξετάθη . Πανταχοτν χωρν τούτων τό νομα ΤοΘεούμνεται καί δοξάζεται ,

πανταχομετά δόξης καί μεγαλωσύνης τό Κράτος Μοδεσπόζει»


( Αυτοκράτωρ Ιωάννης ο Τσιμισκής, προς τον ηγεμόνα της Αρμενίας Ασώτιο, 975)



Α’ «ΧΡΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑ»
(312 – τέλη 4ου αι) 

         Πρόκειται για το σύμπλεγμα Χ και Ρ (Χριστός), που υιοθέτησε ο Μέγας Κωνσταντίνος για να σηματοδοτήσει τη μεταστροφή του στον Χριστιανισμό . Γνωστό ως Λάβαρον (Labarum), κόσμησε τις ασπίδες των στρατιωτών του παραμονές της κρίσιμης μάχης στη Μουλβία γέφυρα (28/10/312) . Το Χριστόγραμμα διατηρήθηκε ως αυτοκρατορική Σημαία καθ’ όλη τη διάρκεια της Δυναστείας του Κωνσταντίνου και - κατά τους επόμενους αιώνες - ως έμβλημα μονάδων του Πλωίμου (ναυτικού) . Τα συνηθέστερα χρώματα του εμβλήματος ήταν το πορφυρό και το λευκό.


























Β’ «ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ»
(τέλη 4ου - αρχές 7ου αι) 
            

          Αντιθέτως με ότι συνήθως νομίζεται, το Φλάμμουλον ή Βάνδον ή Σημείον, δηλαδή η Σημαία της Ρωμανίας, αρχικά δεν περιλάμβανε τον Δικέφαλο Αετό . Κατά τα πρώτα χρόνια του θριάμβου της Χριστιανοσύνης, υιοθετείται ο «Σταυρός της Αναστάσεως» σε δύο εκδοχές: πορφυρός Σταυρός σε λευκό πεδίο (η δημοφιλέστερη) ή λευκός σε ερυθρό (σπανιότερη) .
           Τα ερυθρόλευκα χρώματα συμβολίζουν την αγνότητα και το Αίμα του Χριστού .












Γ’ «ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ»
(τέλη 4ου - αρχές 7ου αι)



           Πρόκειται για τις δύο παραλλαγές του Σταυρού της Αναστάσεως, με την προσθήκη σταυρίσκων στα τεταρτημόρια . Η δημοφιλέστερη εκδοχή (πορφυρός Σταυρός και σταυρίσκοι σε λευκό πεδίο), ονομάστηκε και «Σταυρός του Αγίου Γεωργίου» . Αυτή θα είναι η εκδοχή της εθνικής σημαίας της Γεωργίας .







Δ’ «ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ»
(αρχές 7ου – μέσα 11ου αι) 

         Πρόκειται για την προγενέστερη πολεμική Σημαία της Ρωμανίας η οποία μετετράπη σε πολιτική από τη βασιλεία του Ηρακλείου μέχρι εκείνη του Ισαακίου Κομνηνού . Τα χρώματα του Εμβλήματος γίνονται ερυθρόχρυσα για να τιμηθεί το Εξαρχάτο της Αφρικής που υποστήριξε την άνοδο του Ηρακλείου στον Θρόνο .





E’ «ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ»
(αρχές 7ου – μέσα 11ου αι) 

         Στην πολεμική εκδοχή αυτής της περιόδου, οι σταυρίσκοι αντικαθίστανται με «πυρέκβολα» (πυρόλιθους) που συμβολίζουν τις φλόγες του Υγρού Πυρός . Αρκετά χρόνια αργότερα, όταν η χρήση του Υγρού Πυρός θα εκλείψει, τα ξεχασμένα πυρέκβολα θα αρχίσουν να προσομοιάζουν με συμμετρικώς κατανεμημένα Βήτα .




ς’ «ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΑΕΤΟΣ»
(μέσα 11ου - μέσα 13ου αι) 
        Πρόκειται για πανάρχαιο σύμβολο καθώς απαντάται από το 1800 π. Χ. σε εμπορικές συναλλαγές των Χετταίων και ήταν εμπνευσμένο από ένα μυθικό ον της Παφλαγονίας, τον Χάγκα . Οι τοπικοί μύθοι, αφηγούνταν για έναν γιγάντιο αετό με δύο κεφαλές που σήκωνε έναν ολόκληρο ταύρο με τα νύχια του και ήταν η προσωποποίηση της ισχύος . Η χρήση του διατηρήθηκε στην Παφλαγονία από τους Οίκους Μαμικονιάν και Κομνηνών . Ως αυτοκρατορικό Έμβλημα καθιερώθηκε από τον Ισαάκιο Κομνηνό (1057-1059) . Το Ξίφος και η Σφαίρα στα νύχια του Αετού, αντιπροσώπευαν την Ισχύ και την Εξουσία του Αυτοκράτορος και οι δύο κεφαλές του, την Ανατολή και την Δύση . Ο Aετός που έφερε τα χρώματα του Αυτοκρατορικού Οίκου, ήταν χρυσός σε πορφυρό υπόβαθρο . Ο μέλας Αετός σε χρυσό υπόβαθρο σαν «σκιά» του χρυσού Αετού, χρησιμοποιήθηκε ως κρατικό Έμβλημα δείχνοντας την κατώτερη θέση των υπηκόων έναντι του Αυτοκράτορος .








Ζ’ «ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΑΕΤΟΣ»
(μέσα 11ου - μέσα 13ου αι) 

      Στην πολεμική του εκδοχή, ο μέλας Αετός δεσπόζει σε ερυθρό υπόβαθρο που συμβολίζει το Αίμα των στρατιωτών . Παραλλαγή της πολεμικής Σημαίας της Ρωμανίας υιοθέτησε η Αλβανία .





H’ «ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΟΣ ΑΕΤΟΣ»
(μέσα 11ου - μέσα 13ου αι) 
       Στο αυτοκρατορικό Λάβαρο, ο Αετός είναι χρυσός ως αναφορά στον Βασιλέα και σε πορφυρό φόντο, για να τονίζει την νόμιμη διαδοχή του στον Θρόνο . Ο χρυσοπόρφυρος Αετός συνόδευε τα μέλη του Αυτοκρατορικού Οίκου . Κατ’ άλλη εκδοχή, δήλωνε αποκλειστικά την παρουσία του Αυτοκράτορος ενώ για τα υπόλοιπα μέλη (Πρίγκηπες κ.λπ.), ο Αετός ήταν αργυρός . Παραλλαγή αυτού του εμβλήματος βλέπουμε στην σημαία του Μαυροβουνίου .






Θ’ «ΤΕΣΣΕΡΑ ΒΗΤΑ»
(μέσα 13ου – 1453) 
Σημαία της Αυτοκρατορίας επί Δυναστείας Παλαιολόγων . Πρόκειται για παραλλαγή της μεσοβυζαντινής πολεμικής Σημαίας του Αγίου Γεωργίου με τα πυρέκβολα (σύμβολα του Υγρού Πυρός) . Όταν λόγω κόστους η χρήση του πυρός θα εκλείψει μετά το 1187, τα ξεχασμένα πυρέκβολα θα αρχίσουν να προσομοιάζουν με συμμετρικώς κατανεμημένα «βήτα» ως αρκτικόλεξο των φράσεων : «Βασιλεύς Βασιλέων Βασιλεύων Βασιλευόντων» ή στην πιο ταπεινή εκδοχή : «Βασιλεύ Βασιλέων Βασιλεί Βοήθει». Παραλλαγή του εμβλήματος με τα Τέσσερα Βήτα υπάρχει στην σημαία της Σερβίας .





Ι’ «ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΡΩΜΑΙΩΝ»
(μέσα 13ου αι – 1453)
         Πολεμική Σημαία των Παλαιολόγων . Το λάβαρο συνδυάζει ανά ζεύγη και εκατέρωθεν : τα «Τέσσερα Βήτα» και τον «Σταυρό της Αναστάσεως», ο δε σχεδιασμός του έχει δυτικές επιδράσεις .
ΙΑ’







ΙΑ’ «ΝΑΥΤΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΩΝ»
(μέσα 13ου αι – 1453) 
          Πρόκειται για το έμβλημα των «Τεσσάρων Βήτα», σε κυανόλευκα χρώματα . Η επιλογή των χρωμάτων του πάλαι ποτέ «Δρούγγου των Ελλαδικών», δεν ήταν τυχαία αφού η ακτίνα δράσης του Αυτοκρατορικού Στόλου επί Παλαιολόγων, είχε πλέον περιοριστεί στο Αιγαίο Πέλαγος και την Προποντίδα .












ΙΒ’ «ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΘΥΡΕΟΣ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΩΝ»
(μέσα 14ου αι – 1453) 
         Μία υπέροχη απόπειρα αποτυπώσεως του εμβλήματος των Τεσσάρων Βήτα με αναγεννησιακά στοιχεία, πιθανότατα κατά τις τελευταίες δεκαετίες της Δυναστείας των Παλαιολόγων .




4 σχόλια:

  1. ΓΝΩΡΙΖΩ ΓΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. ΥΠΗΡΞΕ ΠΟΤΕ ΚΡΑΤΟΣ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΡΩΜΑΝΙΑ ΣΕ ΕΠΙΣΗΜΑ ΕΓΓΡΑΦΑ, ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΓΝΩΣΤΟ ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. υπάρχει σε επιστολή του Μέγα Αθανασίου.

      Διαγραφή
    2. επίσης δεν υφίστατε ''βυζαντινή'' πριν τον 14ο αιώνα. η αυτοκρατορία λεγόταν Ανατολική Ρωμαική αυτοκρατορία η Ρωμαική αυτορκατορία της Ανατολής η τέλος Χριστιανική Ρωμαική Αυτοκρατορία.Εν συντομία Ρωμανία.

      Διαγραφή
  2. ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΠΡΟΧΩΡΙΣΤΕ ΜΑΚΑΡΙ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΩ ΚΑΙ ΕΓΩ

    ΑπάντησηΔιαγραφή