Οσδίνη ή Παλιοσδίνη ή Παλιοχώρα (σήμερα Ουζντίνα) ήταν το όνομα του οικισμού της Θεσπρωτίας, ερείπια του οποίου εντοπίζονται παρόχθια του ποταμού Καλαμά, σε επικλινή λόφο, ανάμεσα στα όρη Παλούκι και Κουτσουβέλι. Η παλαιότερη κατοίκηση στην περιοχή επιβεβαιώνεται από τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα αρχαίου οχυρωμένου οικισμού που φαίνεται ότι καταστράφηκε το 167 π.Χ. από τους Ρωμαίους, μαζί με τις άλλες 70 πόλεις της Ηπείρου. Σήμερα δεν είναι γνωστές όλες οι φάσεις κατοίκησης του οικισμού καθώς από την πρώιμη βυζαντινή περίοδο δεν υπάρχουν πληροφορίες ούτε έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής μνημεία.
Ο οικισμός άνθησε στους μέσους βυζαντινούς χρόνους. Στην ανάπτυξή του βοήθησε αναμφίβολα η προνομιακή θέση της ακρόπολης, που μπορούσε να ελέγχει την κοιλάδα του Καλαμά. Στην οχύρωση του οικισμού διακρίνονται πολλές φάσεις επισκευής που αντιστοιχούν σε διάφορες χρονικές περιόδους, κατά τις οποίες οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να ενισχύσουν τα τείχη υπό την απειλή των βαρβαρικών επιδρομών.
Η ανάπτυξη του οικισμού συνεχίστηκε κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο και τα πρώτα χρόνια της τουρκοκρατίας, οπότε επισκευάστηκε το γεφύρι που ένωνε την πόλη με την απέναντι πεδιάδα, εντυπωσιακά λείψανα του οποίου σώζονται μέχρι σήμερα. Την περίοδο αυτή οικοδομούνται ναοί, οι περισσότεροι των οποίων χρονολογούνται στα μέσα του 16ου αι. και στις αρχές του 17ου αι. Κατά το α’ μισό του 18ου αι. η Οσδίνη εγκαταλείφθηκε και οι κάτοικοί της κατέφυγαν σε διάφορες περιοχές.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Σ. Δάκαρη η αρχαία κώμη, με περίμετρο τειχών 350 μ., φιλοξενούσε πληθυσμό 500 κατοίκων. Ο βυζαντινός οικισμός σε έκταση και πυκνότητα ξεπερνούσε κατά πολύ τον αρχαίο, με τις οικίες να εξαπλώνονται και εκτός των τειχών, φτάνοντας μέχρι το πρανές του λόφου. Ο οικισμός ήταν πυκνοδομημένος με στενά δρομάκια από καλντερίμι.
Εντός του οικισμού σώζονται σήμερα οι ναοί της Κοίμησης της Θεοτόκου και των Ταξιαρχών, ενώ η ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως τα ερείπια των ναών του Αγ. Ιωάννη και του Αγ. Νικολάου. Σε κοντινή απόσταση στη γύρω περιοχή βρίσκονται οι ναοί του Αγ. Αθανασίου, Αγ. Γεωργίου, Αγ. Δημητρίου, Προφήτης Ηλία, ενώ διακρίνεται και μία σκήτη του Αγ. Νικολάου.
Τον Οκτώβριο του 2010 ξεκίνησε η υλοποίηση του έργου «Αρχαιολογικό Πάρκο Βυζαντινού-Μεταβυζαντινού οικισμού Ουζντίνας», το οποίο έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας – Ηπείρου 2007-2013» με συνολικό προϋπολογισμό 684.000 € και εκτελείται δι’ αυτεπιστασίας από την 8η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Οι εργασίες αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2015. Μέχρι στιγμής, ο χώρος έχει καθαριστεί από την έντονη φυτική βλάστηση που κάλυπτε το σύνολο του οικισμού. Επίσης έχει αποκατασταθεί η στέγη των ναών της Κοίμησης της Θεοτόκου και των Ταξιαρχών, ενώ ταυτόχρονα συντηρούνται οι εικόνες τους. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως τα αρχιτεκτονικά λείψανα των ναών του Αγ. Ιωάννη και Αγ. Νικολάου, στη βόρεια και νότια πλευρά του οικισμού αντίστοιχα. Τέλος αποκαλύφθηκε η πορεία του αρχαίου τείχους και της ακρόπολης, ενώ εν εξελίξει βρίσκεται η τοπογραφική αποτύπωση του οικισμού και των διαδοχικών φάσεων κατοίκησής του. Σύντομα πρόκειται να συντηρηθούν οι τοιχογραφίες των ναών και θα αποκατασταθεί ένα χαρακτηριστικό τμήμα του οικισμού, ενώ ο χώρος θα διαμορφωθεί κατάλληλα ώστε να αποτελέσει ένα από τα βασικά μνημεία επισκεψιμότητας – σημαντικό τουριστικό πόλο για την ευρύτερη περιοχή της Θεσπρωτίας.
Τη γενική εποπτεία του έργου έχει η Διευθύντρια της 8ης ΕΒΑ κα. Βαρβάρα Παπαδοπούλου και την επίβλεψη των εργασιών οι αρχαιολόγοι της Υπηρεσίας Σωτήριος Χαραλάμπους και Δήμητρα Παπαϊωάννου, ενώ για τις ανάγκες του έργου έχει προσληφθεί η αρχαιολόγος Τατιάνα Στεριάδη, η αρχιτέκτονας Σουζάνα Πούλιου και ο συντηρητής Ιωάννης Σφυρίδης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου