Ο Στρατηλάτης Άγιος Θεόδωρος και η μάχη του Δορύστολου

             

O Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης. Αγιογραφία του Μανουήλ Πανσέληνου

 

Ο Στρατηλάτης Άγιος Θεόδωρος

και η μάχη του Δορύστολου

                       Το 971 ο Ιωάννης Τσιμισκής εκστρατεύει στη Βουλγαρία εναντίον των Ρώσων. Ο ιδιος, επικεφαλής επίλεκτης ομάδας, αφνιδιάζει τους Ρώσους και καταλαμβάνει τη Μεγάλη Πρεσλάβα. Κατόπιν πολιορκεί το Δορύστολο και απο τη στεριά και από το Δούναβη και αναγκαζει το Ρωσο ηγμεόνα σε συνθηκολόγηση. Κατά τη διάρκεια της μάχης στο Δορύστολο, συμβαίνει ένα ανεξήγητο γεγονός: οι στρατιώτες είδαν να εμφανιζεται και να τους καθοδηγεί στη μάχη ο στρατηλάτης Άγιος Θεόδωρος.

 Ήταν 8 Ιουνίου, η ημερα της μνήμης του Αγίου και της ανακομιδής των λειψάνων του .

Ακολουθεί σχετικό απόσπασμα του Γουσταύου Σλουμπερζέ απο το βιβλίο του <<ο αυτοκράτορας Ιωάννης Τσιμισκής>>.

               Φοβερός ανεμοστρόβιλος και ραγδαία βροχή χτυπά τους Ρώσους στο πρόσωπο, αφού πριν τους είχε τυφλώσει με σύννεφα σκόνης. Αυτό το απροσδόκητο γεγονός ήδη άρχισε να τους κλονίζει και στη συνέχεια ένα πολύ καταπληκτικότερο θέαμα επισφράγισε τον τρόμο τους. Εκείνη ακριβώς την ώρα, οι δυο στρατοί είδαν καθαρά, λέγεται, άγνωστο ιππέα αναβάτη λευκού αλόγου να πρωτοστατεί στα ρωμαϊκά  τάγματα, με φωνή και με νεύματα να παροτρύνει τους Βυζαντινούς να προελάσουν εναντίον των Ρώσων. Και αυτός ο ίδιος εφορμώντας επανειλημμένα διασπούσε τις τάξεις των Βαράγγων και έσπερνε ανάμεσά τους τον τρόμο.

                 Η εμφάνιση αυτή τάραξε τις ψυχές και ηλεκτρισε τους Βυζαντινούς επιδρώντας πολύ στην έκβαση της μάχης. Τον μυστηριώδη αυτό μαχητή ούτε πριν τον είδε κανένας, ούτε μετά τη μάχη, όταν ο ίδιος ο βασιλιάς (εννοεί τον Τσιμισκή) τον αναζήτησε σε όλο το στρατόπεδο για να τον ευχαριστήσει. Όλοι οι ευσεβείς εκείνοι γιοι της Παρθένου, οι πολεμιστές του τέλους του 10ου αιώνα, αρχηγοί και στρατιώτες σχημάτισαν την πεποίθηση ότι ο θαυμάσιος εκείνος ιππέας ήταν ο ένδοξος Μεγαλομάρτυρας Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης, ένας από τους μέγιστούς στρατιωτικούς Αγίους,, σεπτός πρόστατης των βυζαντινών στρατευμάτων, στους οποίους ήδη πολλές φορές έχοντας φανερωθεί, χάρισε νίκες.

                Ο ένας από τους δυο πολεμιστές Άγους Θεόδωρους –ο άλλος ήταν ο Άγιος Θεόδωορς ο Τήρων- που ονομάσθηκαν Καλλίνικοι από τις νίκες, που από αιώνες τους όφειλαν τα βυζαντινά όπλα. Οι εικόνες τους με τα φωτοστέφανα και πολεμική περιβολή τοποθετούνταν στο Βυζάντιο στις μεγάλες σημαίες στρατών και στόλων. Εκείνη την ημέρα συνέπιπτε η μνήμη του Θεόδωρου του Στρατηλάτη και της ανακομιδής των λειψάνων του. Εξαιτίας αυτού πίστεψαν αδιάσειστα οι στρατιώτες ότι ο ουράνιος εκείνος ιππέας δεν ήταν  άλλος παρά ο ένδοξος μεγαλομάρτυρας, που σε όλη του τη ζωή υπήρξε στρατιώτης κι ήρθε να αγωνισθεί τον καλό αγώνα για χάρη του Ιωάννη Τσιμισκή, ο οποίος με πολλή ευλάβεια συνήθιζε να τον επικαλείται στον πόλεμο σαν βοηθό και μεγαλοδύναμο πρόμαχό του.
              Θρυλήθηκε μετά από αυτήν τη φοβερή μάχη και ότι την προηγούμενη κατά τα τέλη της νύχτας, ενώ όλοι στην απέραντη πρωτεύουσα περίμεναν νέα από τα πεδία του πολέμου, μια παρθένα ευσεβής από τις αφιερωμένες στον Θεό, την ώρα που κοιμόταν στο κελί της, είδε να έρχεται η Υπεραγία Θεοτόκος με φωτοβόλα συνοδεία αγίων. Η βασίλισσα των ουρανών, απευθυνόμενη προς την απαστράπτουσα εκείνη συνοδεία, διέταξε να αναζητήσουν τον μεγαλομάρτυρα στρατηλάτη. Ευθύς μόλις έγινε αυτό και ήρθε ο Άγιος με τη μορφή νεαρού στρατιώτη με πανοπλία, η Παναγία του απηύθυνε αυτές τις λέξεις: << Ο αγαπητός σε σένα και σε μένα, Ιωάννης, Θεόδωρε, δίνει φοβερές και δυνατές μάχες με τους Ρώσους και αυτήν την ώρα πιέζεται πολύ. Τρέξε να τον βοηθήσεις όσο είναι ακόμα καιρός, γιατί αν δεν προφθάσεις, θα πέσε σε πολύ μεγάλο κίνδυνο.
           <<Είμαι πρόθυμος να υπακούσω τις προσταγές Σου και τις προσταγές του Θεού>> απάντησε ο Άγιος στην Παρθένο και αμέσως έγινε άφαντος. Την ώρα εκείνη το όνειρο έπαυε, η καλόγρια ξύπνησε. Κανένας στην Θεοφύλαχτη δεν αμφέβαλλε ότι ο Στρατηλάτης ειδοποιημένος έτσι από την Βασίλισσα των Ουρανών για τους κινδύνους στους οποίους ήταν εκτεθειμένος ο προστατευόμενος από αυτήν βασιλιάς, έτρεξε την ίδια νύχτα για να τον βοηθήσει, φτερουγίζοντας από την Κωνσταντινούπολη στο Δορύστολο πάνω από τον Αίμο.
            Αργότερα ο Τσιμισκής, για να ενισχυθεί η πίστη του λαού σε αυτό το θαύμα, διέταξε να ανοικοδομηθεί από τα θεμέλια ο τότε κατερειπωμένος ναός όπου φυλασσόταν το ιερό λείψανο του Καλλινίκου και τροπαιοφόρου μάρτυρα, του Αγίου Θεοδώρου, στην Ευχάνεια,  πόλη που βρισκόταν κοντά στην Κων/πολη, μετονομάζοντάς την σε Θεοδωρούπολη και προικοδοτώντας τον ευλογημένο ναό με πολλά κτήματα και παροχές.

  

             Γουσταύος Σλουμπερζέ απο το βιβλίο του <<ο αυτοκράτορας Ιωάννης Τσιμισκής>>.