OΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΕΘΝΟΦΥΛΑΚΕΣ

Σύγχρονη αναπαράσταση αξιωματικού της του 13ου αιώνα . Ο θωράκιση και η στολή είνααι ευγενική χορηγία tης hellenicarmors.gr

 OΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ     ΕΘΝΟΦΥΛΑΚΕΣ

 

 ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 

https://stefanosskarmintzos.wordpress.com/

        Στην πρωτο-βυζαντινή περίοδο οι κάτοικοι των αστικών περιοχών της αυτοκρατορίας είχαν οργανωθεί  σε ομάδες γύρω από τα αθλητικά σωματεία των αρματοδρομιών.  Οι ομάδες αυτές λέγοντα δήμοι και οι επικεφαλής τους δημοκράτες. Οι ομάδες αυτές είχαν οργανωθεί και ως παραστρατιωτικοί σχηματισμοί με αστυνομικά και στρατιωτικά καθήκοντα. Ανάμεσα στα καθήκοντα, τους ήταν η καθαριότητα της πόλης, η πυροσβεστική υπηρεσία και η ταφή των νεκρών από επιδημίες.  Επειδή δεν θεωρούνταν αξιόπιστοι στη μάχη, η κύρια αποστολή τους στον πόλεμο, ήταν οι υπεράσπιση των τειχών σε περιπτώσεις πολιορκίας.

Σύγχρονη αναπαράσταση αστού πολιτοφύλακα του 6ου μεταχριστιανικού αιώνα. Το κυανό χρώμα του χιτωνίου υποδεικνύει ότι ανήκει στον όμιλο αρματοδρομιών των «Βένετων». Ο δικέφαλος αετός είναι εσφαλμένη επιλογή εμβλήματος καθώς εμφανίστηκε πολύ αργότερα.

Στην Κωνσταντινούπολη οι κάτοικοι του κυρίως άστεως ονομάζονταν «Πολιτικοί» και οι κάτοικοι των προαστίων (του «πέραν» = διάβαση) καλούνταν «Περατικοί».  Ο Προκόπιος αναφέρει ότι στην Αντιόχεια οι πολιτοφύλακες  ήταν καλύτερα εξοπλισμένοι απ’ ότι στην πρωτεύουσα-ίσως λόγω της χαλαρότερης αυτοκρατορικής επίβλεψης. Μετά τη στάση του «Νίκα» όμως η δύναμή τους περιορίστηκε για να παραλαβαίνονται οι  πιθανές νέες εξεγέρσεις.

Σύγχρονη αναπαράσταση αξιωματικού της πολιτοφυλακής της Αντιόχειας. Φορά στρατιωτικό χιτώνα και μάλλον ανήκει στη φρατρία των «Βένετων». Σύμφωνα με τον Προκόπιο οι Αντιοχείς ήταν καλά θωρακισμένοι. H θωράκιση είναι ευγενική χορηγία της hellenicarmors.gr

Οι Αραβικές επιδρομές του 7^ου και 8^ου αιώνων έφεραν αλλαγές στο σύστημα της αμύνης της αυτοκρατορίας.  Στα σημείο όπου κάλυπταν διαβάσεις και οδεύσεις χτίστηκαν πυργίσκοι που ονομάζονταν βίγλες και επανδρωνόταν από φρουρούς που ονομάζονταν βιγλάτορες.  Οι βιγλάτορες είχαν ευθύνη για την περιοχή τους  και δεν ακολουθούσαν τον τακτικό στρατό στις εκστρατείες. Η αποστολή τους ήταν μάλλον συμπληρωματική του ελαφρού ιππικού των Ακριτών. Η άνθηση της πειρατείας  στην Ανατολική Μεσόγειο έφερε το θεσμό και στα νησιά.

Σύγχρονη αναπαράστση βιγλάτορα του 7ου μεταχριστιανικού αιώνα . Μαλλον ο τελευταίος της σειράς καθώς θα σημάνει με ηχητικά σήματα. Το κέρας είναι ευγενική παραχώρηση του συλλόγου ιστορικών μελετών «ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ» και η υπόδηση της  hellenicarmors.gr

Οι βιγλάτορες είχαν ηλικία μεταξύ 17 και 50 ετών και ήταν εκπαιδευμένοι στη χρήση κυρίως εκηβόλων όπλων αλλά και την αποστολή σημάτων. Επιλέγονταν από τους  προεστούς των κοντινών χωριών. Αποστολή του ήταν αν αναφέρουν ενόπλους ή πλοία που περνούσαν από τον τομέα τους. Τα σήματα αναμεταδίδονταν από τη μία βίγλα στην άλλη, θέτοντας τις στρατιωτικές δυνάμεις σε συναγερμό,ενώ με κατάλληλα σήματα ενημερώνονταν και οι κάτοικοι της περιοχής για να καταφύγουν στα φρούρια ή σε σπηλιές μαζί με ότι μπορούσε να φανεί χρήσιμο στον εχθρό (πχ. τρόφιμα ή εργαλεία).

Σύγχρονη αναπαράστση βιγλάτορα του 8ου μεταχριστιανικού αιώνα . Βασίζεται σε τοιχογραφίες απο τις σπηλιές της Καππαδοκίας. Η θωράκιση ειναι ευγενική παραχώρηση του συλλόγου ιστορικών μελετών «ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ»  και της  hellenicarmors.gr

To  14^ο  αιώνα η Βυζαντινή Αυτοκρατορία παρήκμαζε με ταχείς ρυθμούς. Ο κοινωνικός ιστός είχε καταστραφεί και το κράτος είχε γίνει έρμαιο των ξένων μισθοφόρων που αδυνατούσε να πληρώσει. Μονη αναλαμπή ήταν η παγίωση της θέσης της Αυτοκρατορίας στην Πελοπόνησσο και η απόκρουση της Καταλανικής επίθεσης στη Θεσσαλονίκη. Η τεχνολογική πρωτοπορία στον οπλισμό είχε περάσει πλέον στη Δύση.

Σύγχρονη αναπαράσταση αξιωματικού της πολιτοφυλακής του 13ου μεταχριστιανικού αιώνα. Βασίζεται σε τοιχογραφίες της Οχρίδας. Το κράνος φανερώνει δυτική επιρροή. Η θωράκιση ειναι ευγενική παραχώρηση της  hellenicarmors.gr και η υπόδηση του συλλόγου ιστορικών μελετών «ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ«

Το οριστικό τέλος  ήρθε τον 15^ο αι.  Ανίκανη να εκμεταλλευτεί τα προβλήματα των Οθωμανών μετά τη μάχη της Αγκύρας, η  αυτοκρατορία σταδιακά έχασε τα εδάφη της και  η ίδια η Κωνσταντινούπολη βρέθηκε στη πρώτη γραμμή των τουρκικών επιθέσεων. Οι ελάχιστοι τακτικοί στρατιώτες και οι ανεπαρκώς προετοιμασμένοι πολιτοφύλακες δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν τον Οθωμανικό στρατό να καταλύσει την Βυζαντινή Αυτοκρατορία στα 1453.

Σύγχρονη αναπαράσταση τοξότη του 15ου μεταχριστιανικού αιώνα Βασίζεται σε εικόνα της Σταύρωσης από την ίδια περίοδο. Το κράνος φανερώνει δυτική (ιταλική) επιρροή και βασίζεται στα ευρήματα από το οπλοστάσιο της Χαλκίδας. Ο δικέφαλος αετός ειναι λάθος καθώς φερόταν μόνο από τα μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας. Οι χρονικοχράφοι αναφέρουν άσπρους λέοντες σαν έμβλημα των στρατιωτών.
Η θωράκιση είναι ευγενική παραχώρηση του συλλόγου ιστορικών μελετών «ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ»  και της  hellenicarmors.gr

Βιβλιογραφία:
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΚΑΙΜΠΡΙΤΖ  Εκδόσεις «ΜΕΛΙΣΣΑ» 1966
Osprey Military publishing Co: “Romano-Byzantine Armies 4th-9^th cent”
Gwatkin, H.M., Whitney, J.P. (ed) et al. The Cambridge Medieval History Cambridge  University Press, 1926.
Forbes, Townsbee, Mitrany, Hogarth  “The Balkans: A history,of Bulgaria Serbia Greece, Rumania, Turkey” Oxford University press 1915
A History of the Byzantine Empire by Al. Vasilief Translated from the Russian by S. Ragozin, Madison 1928
Edward Gibbon’s Decline and Fall of the Roman Empire 1782 (Written), 1845 (Revised)
John Haldon Byzantium at War Osprey ISBN: 0415968615