Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου

Στέγη για την ιστορία του Βυζαντίου

Η ρωμαϊκή και βυζαντινή Θράκη αποκαλύπτεται μέσα από 300 εκθέματα του νέου Βυζαντινού Μουσείου Διδυμοτείχου. 

αναδημοσίευση από το ΕΘΝΟΣ 
 

Το Μουσείο βρίσκεται δίπλα από το σχολικό συγκρότημα της πόλης και πολλοί μαθητές το έχουν ήδη επισκεφθεί

Το μουσείο άνοιξε πριν από μία εβδομάδα για το κοινό -τα επίσημα εγκαίνιά του θα γίνουν το επόμενο διάστημα- και στα 2.470 τ.μ., μέσα από εκθέματα, χάρτες, φωτογραφίες, σχέδια και αναπαραστάσεις, παρουσιάζεται η ιστορία πολλών αιώνων και των τριών νομών της Θράκης.
Αρχιτεκτονικά μέλη, γλυπτά και μαρμάρινες επιγραφές, σπαράγματα τοιχογραφιών και ψηφιδωτά από ναούς, έργα αγγειοπλαστικής και μικροτεχνίας, καθώς και νομίσματα, που μέχρι τώρα ήταν στις αποθήκες των αρχαιολογικών υπηρεσιών της Ξάνθης, της Ροδόπης και του Εβρου, αλλά και πολλά αντικείμενα από τις ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή του Διδυμοτείχου, καταγράφουν την ιστορία από τη ρωμαϊκή εποχή (2ος - 3ος μ.Χ. αι.) μέχρι την ύστερη βυζαντινή περίοδο και τον 19ο αιώνα.
«Είμαστε πολύ υπερήφανοι γι’ αυτό το μουσείο, που έλειπε από την περιοχή και σκιαγραφεί όλη την ιστορία της Θράκης. Η εκθεσιακή αφήγηση εστιάζει στη σημασία αλλά και τη συμβολή της Θράκης ως γεωγραφικής περιφέρειας σε άμεση γειτνίαση με την πρωτεύουσα τόσο της Βυζαντινής όσο και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και την ανάδειξη του Διδυμοτείχου ως κομβικού σημείου της περιφέρειας αυτής» λέει στο «Εθνος» η αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Εβρου, Ζωή Μιλτσακάκη.
Από τα εκθέματα ξεχωρίζουν δύο λίθινες ανάγλυφες πλάκες του Θράκα ιππέα, από το Διδυμότειχο, που χρονολογούνται στον 2ο-3ο μ.Χ. αιώνα, και μία μαρμάρινη με την ίδια παράσταση από την Πλωτινούπολη, του 3ου μ.Χ. αιώνα. Ενδιαφέρον επίσης έχουν γλυπτά θωράκια, επιστύλια, ταφικές πλάκες με περίτεχνη φυλλόσχημη διακόσμηση του 5ου μ.Χ. αιώνα, από το Παπίκιο όρος στη Ροδόπη αλλά και από το Πραγγί Διδυμοτείχου.

Μαρμάρινες πλάκες και αγγεία κοσμούν την κεντρική αίθουσα του κτιρίου

Πλούσια είναι τα εκθέματα της κεραμικής, που καλύπτουν μια μεγάλη περίοδο από τα ρωμαϊκά ως τα ύστερα βυζαντινά χρόνια, κάποια από τα οποία είναι χαρακτηριστικά δείγματα αραβουργημάτων, της γνωστής διακοσμητικής τεχνοτροπίας της αραβικής και μουσουλμανικής τέχνης.
Δεκάδες αντικείμενα μικροτεχνίας που ήταν παρατημένα στις αποθήκες των εφορειών αρχαιοτήτων, όπως ελεφαντοστέινα πλακίδια με ανθρώπινες μορφές και μέλη, που κατασκευάστηκαν για να χρησιμοποιηθούν ως τάματα στον θεό και καλύπτουν όλη τη βυζαντινή περίοδο, βρήκαν τη θέση τους στις προθήκες.
Ενας αριθμός νομισμάτων καλύπτει όλη την ιστορία της περιοχής, από την ίδρυση της Πλωτινούπολης από τον Τραϊανό τον 2ο μ.Χ. αιώνα μέχρι την ύστερη βυζαντινή εποχή.
Μέσα από βίντεο, φωτογραφίες και σχέδια, παρουσιάζονται 50 κτίρια του Διδυμοτείχου που έχουν κηρυχθεί μνημεία τέχνης και υπόκεινται σε καθεστώς προστασίας, αλλά και εικόνες από επαγγέλματα που χάνονται.
Διαδραστικότητα
Σε ειδικό χώρο υπάρχουν διαδραστικές οθόνες που παρουσιάζουν κομμάτια της ιστορίας της Θράκης, αλλά και ένα πρόγραμμα που δείχνει την απόσταση μεγάλων πόλεων της περιοχής από την Κωνσταντινούπολη και μάλιστα με κάθε μέσο -είτε με τα πόδια, είτε με ΙΧ, είτε με τρένο, είτε με λεωφορείο.

Η εξωτερική όψη του Μουσείου Διδυμοτείχου

«Πρόκειται για μια σύγχρονη έκθεση, που απευθύνεται σε μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης αλλά και ενήλικες, ντόπιους και τουρίστες» αναφέρει η κ. Μιλτσακάκη.
Το Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου είναι ανοιχτό καθημερινά από τις 8.30 ως τις 15.00. Βρίσκεται δίπλα ακριβώς από το σχολικό συγκρότημα της πόλης, σε ένα ολοκαίνουργιο κτίριο, η κατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε το 2009 από το υπουργείο Πολιτισμού σε οικόπεδο που παραχώρησε ο δήμος. Η μουσειολογική και μουσειογραφική μελέτη ξεκίνησε το 2011 μέσω του ΕΣΠΑ, ενώ όλα τα εκθέματα συντηρήθηκαν και αναδείχθηκαν από συντηρητές της ΕΦΑ Εβρου.
ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ

H μάχη του Μυριοκεφάλου (11 Σεπτεμβρίου 1176)

 πίνακας του Gustave Doré που απεικονίζει την Τουρκική ενέδρα στο πέρασμα του Μυριοκεφάλου

αναδημοσίευση από τη σελίδα   https://chilonas.com/

H μάχη του Μυριοκεφάλου (11 Σεπτεμβρίου 1176)

            Όταν ο Μανουήλ Κομνηνός παραιτήθηκε από τις μεγαλεπήβολες βλέψεις του στη Δύση, ανακάλυψε ότι ή ισορροπία δυνάμεων με τους Σελτζούκους είχε ανατραπεί και επί πλέον, οι νομάδες είχαν διεισδύσει βαθιά στα αυτοκρατορικά εδάφη. Το 1175 – 1176 βρήκε μια πολύ σημαντική Τουρκομανική εγκατάσταση στο Δορύλαιο, πόλη που ήλεγχε τις προσβάσεις ανάμεσα στο μικρασιατικό υψίπεδο, στα ανατολικά, και στις αυτοκρατορικές κτήσεις, στα δυτικά. Ό Ιωάννης Κίνναμος περιγράφει την εικόνα που αντίκρισε ο αυτοκράτωρ ως έξης:

«Κάποτε το Δορύλαιο ήταν μια από τις μεγάλες και πιο αξιόλογες πόλεις της Ασίας. Μια ευχάριστη αύρα φυσά στην περιοχή, που είναι γεμάτη από πεδιάδες πάνω σε οροπέδια μεγάλης ομορφιάς και πολύ πλούσια και γόνιμα, που παράγουν παχύ χορτάρι και μεστά δημητριακά. Ένα ωραίο ποτάμι διατρέχει την περιοχή και το νερό του είναι πολύ γλυκό. Τα ποταμόψαρα είναι τόσο άφθονα, ώστε παρά την εντατική αλιεύσει δεν λείπουν ποτέ. Παλιά είχε κτισθεί εδώ μια λαμπρή κατοικία του Καίσαρος Μελισσηνού, τα χωριά ήταν πολυάνθρωπα και υπήρχαν φυσικές θερμές πηγές με στοές και λουτρά και όλα τα αλλά αγαθά που προσφέρουν ευχαρίστηση στους ανθρώπους και που τα παρήγαγε η γη με αφθονία. Οι Τούρκοι όμως εισέβαλαν στη χώρα των Ρωμαίων κατέστρεψαν την πόλη εκ θεμελίων και την μετέβαλλαν σε ακατοίκητη περιοχή, εξαλείφοντας τα πάντα, ακόμα και το μικρότερο ίχνος του παλαιού της μεγαλείου… Κατόπιν 2.000 περίπου Τούρκοι νομάδες εγκαταστάθηκαν γύρω από την πόλη μέσα σε σκηνές, όπως συνηθίζουν».

             Νοτιότερα ο Μανουήλ ανοικοδόμησε τον εγκαταλειμμένο οχυρωμένο οικισμό του Χόματος – Σουβλαίου (Κesίbοrlu) στο μέσο περιοχής με πυκνές εγκαταστάσεις νομάδων με τα ποίμνια τους, για να του χρησιμεύσει ως προκεχωρημένη βάση για τις επιχειρήσεις του. Η επανοχύρωση του Δορυλαίου και του Σουβλαίου στις ζωτικές αυτές περιοχές ήταν αναγκαία γιατί ο Μανουήλ σκόπευε να αναλάβει αποφασιστική εκστρατεία εναντίον του Κιλιτζ Άρσλάν. Στις δύο αυτές θέσεις τα Βυζαντινά στρατεύματα θα έβρισκαν τα απαραίτητα εφόδια κατά την πορεία τους και, επί πλέον, θα εξασφάλιζαν τα νώτα τους. Το 1176 ο Μανουήλ αποφάσισε να θέσει τέρμα στη δύναμη των Σελτζούκων, καταλαμβάνοντας το Ικόνιο και αιχμαλωτίζοντας τον σουλτάνο. Έστειλε τον ανεψιό του Ανδρόνικο Βατάτζη να καταλάβει τη Νεοκαισάρεια ενώ ό ίδιος προχώρησε προς το Ικόνιο ακολουθώντας την πορεία Χονάϊ – Λάμπη και Χόμα – Σούβλαιον.

Μανουήλ Κομνηνός

              Τελικά έφθασε στον εγκαταλειμμένο οικισμό του Μυριοκεφάλου όπου έμελλε να διεξαχθεί η κρίσιμη μάχη. Τα Βυζαντινά στρατεύματα είχαν εξαναγκασθεί να ακολουθήσουν εξαιρετικά αργό ρυθμό κατά την προέλασή τους επειδή είχαν μαζί τους πολλά εφόδια και μεγάλο αριθμό αμάχων. Η πορεία τους καθυστέρησε και από την αντίσταση των Τουρκομάνων νομάδων, οι όποιοι υπερασπίζονταν τις κατοικίες τους και τα ποίμνιά τους, που τα απειλούσε η παρουσία ενός τόσο ισχυρού Βυζαντινού στρατού. Οι νομάδες, σε ομάδες 5.000 ως 10.000 ανδρών, παρενοχλούσαν τους Βυζαντινούς και την προηγούμενη της μάχης 50.000 από αυτούς λεηλάτησαν το αυτοκρατορικό στρατόπεδο.

           Ο Κιλιτζ Άρσλαν με σύντομες προσπάθειες είχε προετοιμασθεί για να αντιμετωπίσει την εισβολή, στρατολογώντας πολυάριθμους Τούρκους της Μεσοποταμίας και ακολουθώντας την τακτική της «καμένης γης» κατά την υποχώρηση του στρατού του μπροστά στη Βυζαντινή προέλαση. Τα χωριά και τα λιβάδια είχαν καεί και τα πηγάδια είχαν μολυνθεί από πτώματα όνων και σκύλων. Έτσι, πριν ακόμη αρχίσει η μάχη, ο βυζαντινός στρατός είχε αποδεκατισθεί από δυσεντερία.

            Παρ’ όλη την ευνοϊκή γι’ αυτόν κατάσταση ο σουλτάνος έστειλε αντιπροσωπεία προς τον αυτοκράτορα προτείνοντας τη σύναψη ειρήνης. Ό Μανουήλ αγνόησε τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε ο στρατός του και τις έντονες αντιρρήσεις των έμπειρων στρατηγών και απέρριψε τις προτάσεις.

             Μετά την απάντηση του αυτοκράτορα ο σουλτάνος κατέλαβε την κλεισούρα Τζυβρίτζη, από την οποία θα περνούσαν οι Έλληνες μετά το Μυριοκέφαλο.

            Επισημαίνεται ότι το μέγεθος του Βυζαντινού στρατού ήταν εντυπωσιακό. Ανερχόταν σε περίπου 50.000 άνδρες, εκ των οποίων οι 25.000 ήσαν Βυζαντινοί και οι υπόλοιποι ήσαν ενισχύσεις του Ουγγρικού βασιλείου με επικεφαλής τους Ompud Palatin και Leustak Wojwode, καθώς και αντίστοιχες προερχόμενες από το πριγκηπάτο της Αντιοχείας με αρχηγό τον Βαλδουίνο (κουνιάδο του Μανουήλ). Στρατηγοί του Bυζαντινού στρατού ήσαν ο Ιωάννης Κατακουζηνός, ο Ανδρόνικος Βατάτζης και ο Θεόδωρος Μαυροζόμης.

            Η μάχη που έγινε σ’ αυτό το δύσβατο ορεινό πέρασμα υπήρξε σχεδόν εξ ίσου καταστρεπτική με τη μάχη του Μαντζικέρτ. Αποκομμένοι και περικυκλωμένοι μέσα στις στενές διαβάσεις οι Βυζαντινοί υπέστησαν φοβερή σφαγή. Επί πλέον, σφοδρή αμμοθύελλα είχε ελαττώσει την ορατότητα σε τέτοιο βαθμό, ώστε ήταν αδύνατο οι πολεμιστές να διακρίνουν τους αντιπάλους τους, με αποτέλεσμα να αλληλοσκοτώνονται. Το απόγευμα, όταν κόπασε ή θύελλα, φαινόταν ότι οι Τούρκοι νικούσαν. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι το ηθικό του Bυζαντινού στρατού έπεσε ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια της νύχτας με τις εκκλήσεις των Τούρκων, προς τους Xριστιανούς ομοεθνείς τους να εγκαταλείψουν τους Βυζαντινούς, όσο ήταν ακόμη καιρός. Η καταπόνηση του στρατού ήταν τόσο μεγάλη, ώστε ο Μανουήλ σκέφθηκε σοβαρά να φύγει κρυφά και να εγκαταλείψει τον στρατό του στο έλεος των αντιπάλων.

kilij arslan

              Το περίεργο πάντως είναι ότι, υπό τις συνθήκες αυτές, ο Κιλίτζ Αρσλάν σταμάτησε τις εχθροπραξίες και έστειλε έναν αξιωματούχο του, τον Γαβρά, να προτείνει όρους ειρήνης στον αυτοκράτορα. Οι κυριότεροι από τους όρους αυτούς περιλάμβαναν την απαίτησή του για την κατεδάφιση των οχυρώσεων του Δορυλαίου και του Χόματος – Σουβλαίου. Η απροθυμία του σουλτάνου να εκμεταλλευθεί τη νίκη του, οφειλόταν στο γεγονός ότι οι σύμβουλοι του, ή είχαν δωροδοκηθεί από τον αυτοκράτορα ή πίστευαν ειλικρινά στην ειρήνη. Επί πλέον, όπως οι Βυζαντινοί διαπίστωσαν μετά την υπογραφή της ειρήνης και κατά τη διάρκεια της συμπτύξεώς τους, οι απώλειες των Τούρκων υπήρξαν πολύ μεγαλύτερες από ό,τι αρχικά νόμιζαν. Οι Τούρκοι είχαν ακρωτηριάσει τα πρόσωπα και τα μέλη των πτωμάτων ώστε να μην μπορούν να διαπιστώσουν οι Έλληνες την ακριβή έκταση των Τουρκικών απωλειών. O Νικήτας Χωνιάτης δίνει αποτροπιαστικές σχετικές λεπτομέρειες.

           Η μάχη αυτή απετέλεσε το σημαντικότερο γεγονός που διαδραματίσθηκε στη Μικρά Ασία από την εποχή της μάχης του Μαντζικέρτ (1071) και σημείωσε το τέλος κάθε Βυζαντινού σχεδίου για την ανακατάληψη της Μικράς Ασίας. Η αυτοκρατορία υπέστη ισχυρό κτύπημα και σοβαρές απώλειες την στιγμή κατά την οποία βρισκόταν στο χείλος της καταστροφής.

           Τα γεγονότα του 1176 είχαν δυσμενείς επιπτώσεις στο ηθικό όχι μόνο του αυτοκράτορα αλλά κυρίως των Ελληνικών πληθυσμών των περιοχών της Μικράς Ασίας που βρίσκονταν ακόμη υπό βυζαντινή κυριαρχία. Αξίζει να σημειωθεί ότι ή μάχη του Μυριοκεφάλου έγινε σε απόσταση αρκετών εκατοντάδων μιλίων δυτικά από το πεδίο της μάχης του Μαντζικέρτ γεγονός που αποτελεί σαφή ένδειξη της μεγάλης εξαπλώσεως των Τούρκων στη Μικρά Ασία στο διάστημα των τελευταίων εκατό ετών.

Χάρτης Βυζαντινής αυτοκρατορίας στον οποίον απεικονίζεται η θέση του Μυριοκεφάλου

            Το Μυριοκέφαλο αν και υπήρξε μια σημαντική ήττα για τους Βυζαντινούς, δεν επηρέασε τις δυνατότητες του Βυζαντινού στρατού. Αυτό αποδεικνύεται από την αξιοσημείωτη νίκη, των Βυζαντινών επί των Σελτζούκων στο Ίλιον και Λειμόχερο στον ποταμό Μαίανδρο, το επόμενο έτος. Ο Μανουήλ συνέχισε να αντιμετωπίζει τους Σελτζούκους σε μικρότερες μάχες με κάποια επιτυχία και κατέληξε σε μία μάλλον συμφέρουσα ειρήνη με τον Κιλίτζ Αρσλάν το 1179. Ωστόσο, όπως το Μαντζικέρτ, έτσι και το Μυριοκέφαλο υπήρξε κομβικό σημείο το οποίο άλλαξε την ισορροπία μεταξύ των δύο εξουσιών στην Ανατολία, η οποία σταδιακά άρχισε να κλίνει προς τους Σελτζούκους. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι έκτοτε ο Μανουήλ ουδέποτε απετόλμησε στρατηγική επίθεση εναντίον των Τούρκων και τηρούσε αμυντική στάση.

         Το Μυριοκέφαλο όπως ελέχθη, είχε περισσότερο ψυχολογικό παρά στρατιωτικό αντίκτυπο, διότι όπως αποδείχθηκε η αυτοκρατορία δεν μπορούσε να καταστρέψει την δύναμη των Σελτζούκων στην κεντρική Ανατολία, παρά τις προόδους που πραγματοποιήθηκαν κατά τη βασιλεία του Μανουήλ. Ουσιαστικά, το πρόβλημα ήταν ότι ο Μανουήλ είχε εστιάσει την προσοχή του σε μια σειρά από ζητήματα ήσσονος σημασίας στην Ιταλία και την Αίγυπτο, αντί να ασχολείται με το κρίσιμο ζήτημα των Τούρκων. Αυτό έδωσε στον Σουλτάνο το χρονικό περιθώριο να εξαλείψει τους αντιπάλους του και να συγκροτήσει ικανή στρατιωτική δύναμη για να αντιμετωπίσει το Βυζαντινό στρατό σε μάχη πεδίου. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, ο Μανουήλ διέπραξε πολλά σοβαρά λάθη τακτικής, όπως το γεγονός ότι παρέλειψε να προβεί σε αναγνώριση της περιοχής/διαδρομής με ανιχνευτές, παραβλέποντας τις συμβουλές των στρατηγών του. Αυτά τα λάθη οδήγησαν τις δυνάμεις του κατευθείαν σε μία κλασική ενέδρα. Ωστόσο στην υπεράσπιση ο Μανουήλ οργάνωσε τον στρατό με πολύ αποτελεσματικό τρόπο. Ο στρατός αποτελείτο από τμήματα, καθένα από τα οποία ήταν αυτοδύναμο και μπορούσε να λειτουργήσει ως ένας μικρός ανεξάρτητος στρατό. Έχει υποστηριχθεί ότι αυτή ακριβώς η οργάνωση επέτρεψε στο μεγαλύτερο μέρος του στρατού του να επιβιώσει της ενέδρας.

           Μια σημαντική καινοτομία του Μανουήλ ήταν ότι η εμπροσθοφυλακή αποτελείτο από πεζικό. Το πεζικό είναι πολύ καλύτερο από το ιππικό, όταν επιχειρεί σε ορεινό ανάγλυφο και φάνηκε ότι σκοπός του ήταν να αποκτήσει το πλεονέκτημα έναντι των Σελτζούκων στρατιωτών οι οποίοι κατείχαν το ύψωμα που δέσποζε στο πέρασμα. Τελικά απέτυχαν να απωθήσουν τους Σελτζούκους και η αποτυχία αυτή ήταν η βασική αιτία για την ήττα των Βυζαντινών. Σε αυτή προστέθηκε και η αποτυχία των διοικητών των πλευρικών τμημάτων να παρατάξουν τα στρατεύματά τους το ίδιο αποτελεσματικά όσο οι διοικητές των κεντρικών τμημάτων.

          Μετά τον θάνατο του Μανουήλ, η αυτοκρατορία βυθίζεται στην αναρχία και έκτοτε καθίσταται ανίκανη να οργανώσει οιαδήποτε τακτική εκστρατεία στην Ανατολή. Τελικά η ήττα σηματοδότησε το τέλος των Βυζαντινών προσπαθειών για την ανάκτηση του οροπεδίου της Ανατολίας.

Πηγή

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (Εκδοτική Αθηνών)

OΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΕΘΝΟΦΥΛΑΚΕΣ

Σύγχρονη αναπαράσταση αξιωματικού της του 13ου αιώνα . Ο θωράκιση και η στολή είνααι ευγενική χορηγία tης hellenicarmors.gr

 OΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ     ΕΘΝΟΦΥΛΑΚΕΣ

 

 ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 

https://stefanosskarmintzos.wordpress.com/

        Στην πρωτο-βυζαντινή περίοδο οι κάτοικοι των αστικών περιοχών της αυτοκρατορίας είχαν οργανωθεί  σε ομάδες γύρω από τα αθλητικά σωματεία των αρματοδρομιών.  Οι ομάδες αυτές λέγοντα δήμοι και οι επικεφαλής τους δημοκράτες. Οι ομάδες αυτές είχαν οργανωθεί και ως παραστρατιωτικοί σχηματισμοί με αστυνομικά και στρατιωτικά καθήκοντα. Ανάμεσα στα καθήκοντα, τους ήταν η καθαριότητα της πόλης, η πυροσβεστική υπηρεσία και η ταφή των νεκρών από επιδημίες.  Επειδή δεν θεωρούνταν αξιόπιστοι στη μάχη, η κύρια αποστολή τους στον πόλεμο, ήταν οι υπεράσπιση των τειχών σε περιπτώσεις πολιορκίας.

Σύγχρονη αναπαράσταση αστού πολιτοφύλακα του 6ου μεταχριστιανικού αιώνα. Το κυανό χρώμα του χιτωνίου υποδεικνύει ότι ανήκει στον όμιλο αρματοδρομιών των «Βένετων». Ο δικέφαλος αετός είναι εσφαλμένη επιλογή εμβλήματος καθώς εμφανίστηκε πολύ αργότερα.

Στην Κωνσταντινούπολη οι κάτοικοι του κυρίως άστεως ονομάζονταν «Πολιτικοί» και οι κάτοικοι των προαστίων (του «πέραν» = διάβαση) καλούνταν «Περατικοί».  Ο Προκόπιος αναφέρει ότι στην Αντιόχεια οι πολιτοφύλακες  ήταν καλύτερα εξοπλισμένοι απ’ ότι στην πρωτεύουσα-ίσως λόγω της χαλαρότερης αυτοκρατορικής επίβλεψης. Μετά τη στάση του «Νίκα» όμως η δύναμή τους περιορίστηκε για να παραλαβαίνονται οι  πιθανές νέες εξεγέρσεις.

Σύγχρονη αναπαράσταση αξιωματικού της πολιτοφυλακής της Αντιόχειας. Φορά στρατιωτικό χιτώνα και μάλλον ανήκει στη φρατρία των «Βένετων». Σύμφωνα με τον Προκόπιο οι Αντιοχείς ήταν καλά θωρακισμένοι. H θωράκιση είναι ευγενική χορηγία της hellenicarmors.gr

Οι Αραβικές επιδρομές του 7^ου και 8^ου αιώνων έφεραν αλλαγές στο σύστημα της αμύνης της αυτοκρατορίας.  Στα σημείο όπου κάλυπταν διαβάσεις και οδεύσεις χτίστηκαν πυργίσκοι που ονομάζονταν βίγλες και επανδρωνόταν από φρουρούς που ονομάζονταν βιγλάτορες.  Οι βιγλάτορες είχαν ευθύνη για την περιοχή τους  και δεν ακολουθούσαν τον τακτικό στρατό στις εκστρατείες. Η αποστολή τους ήταν μάλλον συμπληρωματική του ελαφρού ιππικού των Ακριτών. Η άνθηση της πειρατείας  στην Ανατολική Μεσόγειο έφερε το θεσμό και στα νησιά.

Σύγχρονη αναπαράστση βιγλάτορα του 7ου μεταχριστιανικού αιώνα . Μαλλον ο τελευταίος της σειράς καθώς θα σημάνει με ηχητικά σήματα. Το κέρας είναι ευγενική παραχώρηση του συλλόγου ιστορικών μελετών «ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ» και η υπόδηση της  hellenicarmors.gr

Οι βιγλάτορες είχαν ηλικία μεταξύ 17 και 50 ετών και ήταν εκπαιδευμένοι στη χρήση κυρίως εκηβόλων όπλων αλλά και την αποστολή σημάτων. Επιλέγονταν από τους  προεστούς των κοντινών χωριών. Αποστολή του ήταν αν αναφέρουν ενόπλους ή πλοία που περνούσαν από τον τομέα τους. Τα σήματα αναμεταδίδονταν από τη μία βίγλα στην άλλη, θέτοντας τις στρατιωτικές δυνάμεις σε συναγερμό,ενώ με κατάλληλα σήματα ενημερώνονταν και οι κάτοικοι της περιοχής για να καταφύγουν στα φρούρια ή σε σπηλιές μαζί με ότι μπορούσε να φανεί χρήσιμο στον εχθρό (πχ. τρόφιμα ή εργαλεία).

Σύγχρονη αναπαράστση βιγλάτορα του 8ου μεταχριστιανικού αιώνα . Βασίζεται σε τοιχογραφίες απο τις σπηλιές της Καππαδοκίας. Η θωράκιση ειναι ευγενική παραχώρηση του συλλόγου ιστορικών μελετών «ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ»  και της  hellenicarmors.gr

To  14^ο  αιώνα η Βυζαντινή Αυτοκρατορία παρήκμαζε με ταχείς ρυθμούς. Ο κοινωνικός ιστός είχε καταστραφεί και το κράτος είχε γίνει έρμαιο των ξένων μισθοφόρων που αδυνατούσε να πληρώσει. Μονη αναλαμπή ήταν η παγίωση της θέσης της Αυτοκρατορίας στην Πελοπόνησσο και η απόκρουση της Καταλανικής επίθεσης στη Θεσσαλονίκη. Η τεχνολογική πρωτοπορία στον οπλισμό είχε περάσει πλέον στη Δύση.

Σύγχρονη αναπαράσταση αξιωματικού της πολιτοφυλακής του 13ου μεταχριστιανικού αιώνα. Βασίζεται σε τοιχογραφίες της Οχρίδας. Το κράνος φανερώνει δυτική επιρροή. Η θωράκιση ειναι ευγενική παραχώρηση της  hellenicarmors.gr και η υπόδηση του συλλόγου ιστορικών μελετών «ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ«

Το οριστικό τέλος  ήρθε τον 15^ο αι.  Ανίκανη να εκμεταλλευτεί τα προβλήματα των Οθωμανών μετά τη μάχη της Αγκύρας, η  αυτοκρατορία σταδιακά έχασε τα εδάφη της και  η ίδια η Κωνσταντινούπολη βρέθηκε στη πρώτη γραμμή των τουρκικών επιθέσεων. Οι ελάχιστοι τακτικοί στρατιώτες και οι ανεπαρκώς προετοιμασμένοι πολιτοφύλακες δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν τον Οθωμανικό στρατό να καταλύσει την Βυζαντινή Αυτοκρατορία στα 1453.

Σύγχρονη αναπαράσταση τοξότη του 15ου μεταχριστιανικού αιώνα Βασίζεται σε εικόνα της Σταύρωσης από την ίδια περίοδο. Το κράνος φανερώνει δυτική (ιταλική) επιρροή και βασίζεται στα ευρήματα από το οπλοστάσιο της Χαλκίδας. Ο δικέφαλος αετός ειναι λάθος καθώς φερόταν μόνο από τα μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας. Οι χρονικοχράφοι αναφέρουν άσπρους λέοντες σαν έμβλημα των στρατιωτών.
Η θωράκιση είναι ευγενική παραχώρηση του συλλόγου ιστορικών μελετών «ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ»  και της  hellenicarmors.gr

Βιβλιογραφία:
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΚΑΙΜΠΡΙΤΖ  Εκδόσεις «ΜΕΛΙΣΣΑ» 1966
Osprey Military publishing Co: “Romano-Byzantine Armies 4th-9^th cent”
Gwatkin, H.M., Whitney, J.P. (ed) et al. The Cambridge Medieval History Cambridge  University Press, 1926.
Forbes, Townsbee, Mitrany, Hogarth  “The Balkans: A history,of Bulgaria Serbia Greece, Rumania, Turkey” Oxford University press 1915
A History of the Byzantine Empire by Al. Vasilief Translated from the Russian by S. Ragozin, Madison 1928
Edward Gibbon’s Decline and Fall of the Roman Empire 1782 (Written), 1845 (Revised)
John Haldon Byzantium at War Osprey ISBN: 0415968615