Η ΜΑΧΗ ΣΤΟΝ
ΠΕΛΕΚΑΝΟ – 10 Μαΐου 1329-
Ανδρόνικος Γ΄ - Ορχάν
του Θάνου Δασκαλοθανάση
Ο εγγονός του Ανδρόνικου Β΄, Ανδρόνικος Γ΄, μετά από ένα μακρύ εμφύλιο πόλεμο και συνεχή μεγάλα λάθη από τη μεριά του παππού του, που αποδυναμώνουν το κράτος, αναλαμβάνει τα ηνία. Σε αντίθεση με τον παππού του είναιδραστήριος, μάχιμος στρατιωτικός αλλά και πολιτικός ηγέτης και διπλωμάτης. Καταπολεμά τη διαφθορά, ενισχύει το στρατό και επανιδρύει το ναυτικό, που είχε καταργήσει ο Ανδρόνικος Β΄, προκειμένου να εξοικονομήσει χρήματα.
Πρώτη του προτεραιότητα είναι η Μικρά Ασία όπου η κατάσταση κρίνεται κρίσιμη λόγω της προέλασης των Οθωμανών. Η Προύσα είχε ήδη πέσει το 1326 στα χέρια των Οθωμανών με τον γέρο-Ανδρόνικο όχι μόνο να μην αντιδρά, αλλά και να εμποδίζει τον μετέπειτα αυτοκράτορα και εγγονό του να αναλάβει εκστρατεία, επειδή φοβόταν ότι έτσι θα αποκτούσε δύναμη. Η Προύσα λοιπόν, γίνεται πρωτεύουσα των Οθωμανών και ορμητήριο τους για την ευρύτερη περιοχή της Βιθυνίας, με κίνδυνο να κατακτηθούν και η Νίκαια και η Νικομήδεια.
Τον Μάιο του 1329 ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος ο Γ΄, έχοντας πάντα δίπλα του το επιστήθιο φίλο του Ιωάννη Καντακουζηνό, συγκεντρώνει 4000 περίπου στρατιώτες, χωρίς όμως ιδιαίτερη εκπαίδευση. Με τη βοήθεια μικρού στόλου περνούν απέναντι στην ασιατική ακτή στη Χρυσούπολη και, μετά από τριήμερη πορεία κατά μήκος της ακτής της Νικομήδειας ,φτάνουν στην μικρή πόλη Φιλοκρήνη, στην τοποθεσία <<Πελεκάνος>>. Ο στόλος παραμένει στη θέση του σε περίπτωση ήττας για να διευκολύνει την διαφυγή.
Απέναντί τους έχουν τους Οθωμανούς που έχουν για ηγέτη τους τον γιο του Οσμάν, τον Ορχάν. Οι Οθωμανοί με διπλάσιες δυνάμεις -8000 άνδρες-έχουν πιάσει θέσεις στους λόφους.
Η μάχη αρχίζει με τους Οθωμανούς να ρίχνουν βέλη από μακρινή απόσταση. Ο Ανδρόνικος είτε από υπερβολική σιγουριά είτε πιεζόμενος και θέλοντας οπωσδήποτε να κερδίσει ένα πλεονέκτημα, διατάζει προέλαση μέσα στην ανοιχτή πεδιάδα, μέσα στο καταμεσήμερο, προκαλώντας κούραση και δυσφορία στους στρατιώτες. Η αντίδραση του Ορχάν είναι γενικευμένη επίθεση με όλα τα όπλα, πεζικό,ιππικό και τοξότες.
Οι Βυζαντινοί αντιμετωπίζουν με επιτυχία την επίθεση, κρατώντας τις θέσεις τους, ώσπου βραδιάζει, γεγονός που δυσκολεύει την έκβαση της μάχης. Οι Οθωμανοί αποφασίζουν να οπισθοχωρήσουν και να ταμπουρωθούν στις θέσεις τους. Στην πιο αποφασιστική στιγμή ο αυτοκράτορας τραυματίζεται από ένα εχθρικό βέλος στο γόνατο, και αποσύρεται για να του περιποιηθούν το τραύμα.
Όπως συμβαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, η απουσία του επιδρά καταλυτικά. Μια φήμη διαδίδεται παντού ότι ο Ανδρόνικος τραυματίστηκε θανάσιμα και ότι επίκειται ολοκληρωτική επίθεση από τους εχθρούς. Προκαλείται πανικός στους στρατιώτες που εγκαταλείπουν τη μάχη και κατευθύνονται στη θάλασσα γυρεύοντας μέσο διαφυγής.
Οι Οθωμανοί εκμεταλλεύονται την σύγχυση και εφορμούν σκοτώνοντας και συλλαμβάνοντας τους Βυζαντινούς που πανικόβλητοι προσπαθούν να φύγουν.
Ο ίδιος ο αυτοκράτορας μεταφέρεται πάνω σε φορείο και με πλεούμενο επιστρέφει νικημένος στην Πόλη. Ο Καντακουζηνός κατορθώνει με δυσκολία να ανασυντάξει τα υπολείμματα του στρατεύματος και να οργανώσει την οπισθοχώρηση με τον σταθμευμένο στόλο.
Η μάχη στον Πελεκάνο ήταν η πρώτη σύγκρουση Βυζαντινών και Οθωμανών και σηματοδοτεί την αρχή σκληρών αγώνων. Η Νίκαια -1331- και η Νικομήδεια-1337- πέφτουν στα χέρια των Οθωμανών. Η συνθήκη που υπογράφεται είναι άκρως ταπεινωτική. Οι Βυζαντινοί αποσύρονται από τη Μικρά Ασία και υποχρεώνονται να πληρώνουν 12000 υπέρπυρα για τις λίγες περιοχές που κρατούν στην κατοχή τους.
Οι συνέπειες είναι δυσμενείς όχι μόνο σε καθαρά στρατιωτικό επίπεδο αλλά κυρίως λόγω του κύματος προσφύγων που προκαλείται. Ο Οσμάν, ακολουθώντας έξυπνη πολιτική, επιτρέπει, σε όσους θέλουν, να φύγουν ειρηνικά παίρνοντας μαζί τους από την κινητή τους περιουσία μέχρι τα λείψανα των προγόνων τους. Έτσι οτιδήποτε χριστιανικό ξεριζώνεται και όσοι μένουν, με το έναν ή με τον άλλο τρόπο, εντάσσονται στο οθωμανικό κράτος και ασπάζονται το Ισλάμ. Οι κάτοικοι της Μικράς Ασίας, απογοητευμένοι και προδομένοι από τους Κωνσταντινοπολίτες, είναι ένας εύκολος στόχος…
| Αποτέλεσμα: | Οδυνηρή ήττα από τους Οθωμανούς και οριστική απώλεια της Μικράς Ασίας | 10-11 Ιουνίου 1329 |
| Πόλεμος & Εχθρός: | Εχθρός:
Οθωμανοί Τούρκοι
| Πόλεμος:
Πόλεμοι εναντίον των Οθωμανών Τούρκων
| Τύπος Μάχης:
Μάχη Παράταξης
|
| Το Πεδίο της Μάχης |  | Ακριβής τοποθεσία:
Στο Μάλτεπε της Βορειοδυτικής Μικράς Ασίας, κοντά στη Νικομήδεια
| Σύγχρονη Χώρα:
Τουρκία
|
| Οι Βυζαντινοί(αυτοκράτωρ: Ανδρόνικος Γ' Παλαιολόγος) | Οι Εχθροί |
| Διοικητής: | Αυτοκράτωρ Ανδρόνικος Γ’ | Σουλτάνος Ορχάν Α’ |
| Δυνάμεις: | 4,000 | 8,000 |
| Απώλειες: | Βαριές |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου