Το παλάτι του Πορφυρογέννητου

                                      

Το παλάτι του Πορφυρογέννητου

                                                              

                Το παλάτι του Πορφυρογέννητου χτίστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα και ανήκει στην παλαιολόγεια περίοδο. Σε πηγές της Ύστερης Βυζαντινής περιόδου, γίνεται λόγος για κατοικία ενός πορφυρογέννητου που δεν κατονομάζεται. Θεωρείται πάντως πως ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Κωνσταντίνου Δούκα Παλαιολόγου, γιου του Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγου, που ήταν Πορφυρογέννητος (γεννήθηκε δηλαδή στην αίθουσα της Πορφύρας όταν ο πατέρας του ήταν αυτοκράτορας). Το κτίριο εικονίζεται στα σχεδιαγράμματα και στις λιθογραφίες των περιηγητών της εποχής των Παλαιολόγων. Βρίσκεται στη βορειοανατολική γωνία της παλιάς πόλης της Κωνσταντινούπολης, στο βόρειο μέρος των χερσαίων τειχών του Θεοδοσίου Β΄, δίπλα στο παλάτι των Βλαχερνών, γι αυτό και κάποιοι το συγχέουν με αυτό. Η οικοδόμησή του τοποθετήθηκε μεταξύ των ετών 1261 και 1271, διάστημα κατά το οποίο ανακαινίστηκε και το παλάτι των Βλαχερνών.

               Το παλάτι του Πορφυρογέννητου έχει τεράστια σημασία γιατί είναι ένα από τα δύο (το άλλο είναι το παλάτι του Βουκολέοντα) που σώζονται σε σχετικα καλή κατάσταση.Ανήκει στον τύπο της ακρόπολης-παλατιού, με ισχυρή οχύρωση. Ο σκελετός του διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Έχει σχήμα τραπεζίου, είναι τριώροφο κτήριο με περίβολο. Λείπουν μόνο η οροφή και τα πατώματα των ορόφων. Οι τοίχοι του διατηρούνται σε εξαιρετική κατάσταση και τα κομψά σχέδια της τοιχοδομίας δεν έχουν υποστεί σημαντικές φθορές.Τα χρώματα και τα σχέδια του κτιρίου εντυπωσιάζουν: κόκκινα τούβλα δημιουργούν περίτεχνα γεωμετρικά σχέδια πάνω στον τοίχο από λευκή πέτρα.

             Η κύρια πρόσοψη του παλατιού, που για να τη δεις πρέπει να μπεις στην κεντρική αυλή, είναι η καλύτερα διατηρημένη οποιουδήποτε κοσμικού -μη εκκλησιαστικού-βυζαντινού κτίσματος.Εδώ σώζεται και εντυπωσιάζει ένας μικρός εξώστης- μπαλκόνι. Από τους πάνω ορόφους η θέα της Πόλης είναι μία από τις ωραιότερες της Κωνσταντινούπολης, καθώς μπορεί να ατενίσει κανείς όλο τον Κεράτιο κόλπο.Ετσι μπορεί να δικαιολογήσει κανείς την κατασκευή του στο συγκεκριμένο σημείο, συν το γεγονός ότι πρόσφερε ασφάλεια στον αυτοκράτορα μακριά από το πολυβουο και επικίνδυνο ενίοτε κέντρο.

             Η χρήση του αργότερα δεν ήταν και τόσο βασιλική. Μετά την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς,λειτούργησε με την σειρά σαν θηριοτροφείο για εξωτικά και άγρια ζώα,σαν οίκος ανοχής ,σαν εργαστήριο κεραμικής τέχνης,και σαν πτωχοκομείο απόρων της εβραϊκής κοινότητας.

            Την περίοδο 1959-1965 στο κτήριο πραγματοποιήθηκαν εργασίες στερέωσης και το 2006 εκτεταμένες επισκευές. Σήμερα έχει χαρακτηριστεί χώρος αρχαιολογικής σημασίας, τον οποίο μπορεί κανείς να επισκεφθεί παράλληλα με τα τείχη της πόλης .