ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΑ: Άγια Μετέωρα -- Iερά Μονή των Αγίων Πάντων ή Βαρλαάμ

Η Μονή των Αγίων Πάντων ή Μονή Βαρλαάμ βρίσκεται σε υψόμετρο 550 μέτρων , σε έναν επιβλητικό βράχο απέναντι από το Μεγάλο Μετέωρο. Οι πρώτοι ασκητές για να ανέβουν πάνω στο βράχο χρησιμοποίησαν σκαλωσιές, πάνω σε δοκάρια που τα βάζανε σε τρύπες που είχε ο βράχος. Είναι η δεύτερη κατά την τάξη των μοναστηριών.

Μετά την είσοδο ένας καμαροσκέπαστος διάδρομος οδηγεί τον επισκέπτη στη μικρή κλιμακωτή αυλή με τη θαυμάσια θέα. Στα ανατολικά βρίσκεται το νοσοκομείο με τον μικρό ναό των Αγίων Αναργύρων, στα βόρεια το καθολικό των Αγίων Πάντων, ο ξενώνας, κελιά, βοηθητικοί χώροι, ο πύργος, προς τα δυτικά το παλιό μαγειρείο, η τράπεζα, ο ναός των Τριών Ιεραρχών και κελιά.

Το όνομα της μονής οφείλεται στον μοναχό Βαρλαάμ, ο οποίος ήταν ο πρώτος, το 1350, που ανέβηκε στο βράχο και έκτισε εκεί ένα μικρό ναό των Τριών Ιεραρχών και μερικά κελιά. Το 1518 εγκαταστάθηκαν στο βράχο, που στο μεταξύ είχε ερημωθεί, οι γιαννιώτες αδελφοί Νεκτάριος και Θεοφάνης που έκτισαν εκ νέου το ναό των Τριών Ιεραρχών και αργότερα τους ναούς των Αγίων Πάντων και του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Το καθολικό που τιμάται στη μνήμη των Αγίων Πάντων είναι αγιορείτικου τύπου, κτίστηκε το 1541/42 και τοιχογραφήθηκε πιθανότατα από το Φράγκο Κατελάνο, το 1548. Ο νάρθηκας του καθολικού ιστορήθηκε στα 1566 από τους Θηβαίους αγιογράφους Γεώργιο ιερέα και σακελάριο Θηβών και τον αδελφό του Φράγκο Κονταρή.

Aνεβαίνοντας στη Μονή Βαρλαάμ - Αγίων Πάντων

Η ανάβαση στην ανδρική μονή των Αγίων Πάντων ή Βαρλαάμ γινόταν παλιότερα με τη βοήθεια τεσσάρων διαδοχικών ανεμόσκαλων, αργότερα με δίχτυ και σήμερα με τη λαξευμένη στο βράχο σκάλα που κατασκευάστηκε το 1923.

Στο βορειοδυτικό άκρο του βράχου βρίσκεται το παρεκκλήσι των Τριών Ιεραρχών, μονόκλιτο δρομικό ναΐδριο, πού κτίστηκε το 1627 και ιστορήθηκε με καλής τέχνης τοιχογραφίες το 1637 από τον Καλαμπακιώτη ιερέα Ιωάννη. Το σημερινό αυτό παρεκκλήσι αντικατέστησε παλαιότερο ομώνυμο ναΐσκο, πού αρχικά είχε οικοδομήσει ο πρώτος οικιστής του βράχου αναχωρητής Βαρλαάμ, και στην συνέχεια είχαν ανακαινίσει οι αδελφοί Αψαράδες Θεοφάνης και Νεκτάριος.