Η βεβήλωση της Αγιά-Σοφιάς

 

 

 

 

Η βεβήλωση της Αγια Σοφιάς

του Θάνου Δασκαλοθανάση

 

             Η εκκλησία εξακολουθούσε να είναι ασφυκτικά γεμάτη από κόσμο. Οι περισσότεροι είχαν στο μυαλό τους την παλιά προφητεία, σύμφωνα με την οποία, όταν ο εχθρός θα πατούσε το πόδι του στη Στήλη του Κωνσταντίνου, άγγελος εκδίκησης θα κατέβαινε με τη ρομφαία του στο χέρι και θα έδιωχνε τους κατακτητές από την Πόλη. Οι τεράστιες μπρούτζινες πόρτες ήταν αμπαρωμένες. Η λειτουργία βρισκόταν σε εξέλιξη, o κόσμος προσευχόταν για ένα θαύμα...
             Με τσεκούρια άρχισαν να χτυπούν την αυτοκρατορική είσοδο που χρησιμοποιούνταν μόνο από τον αυτοκράτορα. Η πόρτα, μετά από λίγο παραβιάστηκε, οι Τούρκοι όρμησαν μέσα στη μεγάλη εκκλησιά. Η Αγία Σοφία ήταν η εκκλησία με τους μεγάλους και ιερούς συμβολισμούς, το επιβλητικό κτίσμα που αντανακλούσε και είχε ζήσει τον πνευματικό και λαϊκό βίο της πόλης. Στον αυλόγυρό της και μέσα σε αυτήν, είχαν λάβει χώρα πολλά και σπουδαία γεγονότα. Στέψεις αυτοκρατόρων, αφορισμοί, δοξαστικές λειτουργίες, ολονυχτίες και παρακλήσεις, θρησκευτικές αναταραχές, εισβολή των σταυροφόρων, συλλείτουργο με τους Καθολικούς και τόσα άλλα. Η ιστορία της Αγιά-Σοφιάς είναι η ίδια η ιστορία του Βυζαντίου και να που τώρα πλησίαζε το τέλος της.
           Οι πιστοί είχαν παγιδευτεί. Οι γέροι και οι ανήμποροι σφάχτηκαν επί τόπου. Οι περισσότεροι παραδόθηκαν <<σαν τα πρόβατα>>. Κι άρχισαν πάλι να σχηματίζονται ουρές και αλυσίδες από σκλάβους, με τους στρατιώτες να μαλώνουν για τους πιο ικανούς και όμορφους σκλάβους. Οι γυναίκες δέθηκαν με τα πέπλα τους και για τους άνδρες χρησιμοποιήθηκαν σκοινιά.
           << Οι ατέλειωτες ουρές αιχμαλώτων ήταν σαν κοπάδια προβάτων ή βοδιών που έβγαιναν από το ιερό και από το ναό και αποτελούσαν ένα πρωτόγνωρο θέαμα>>.(Δούκας)
            Μετά, άρχισε και η λεηλασία και το πλιάτσικο. Ο ναός μετατράπηκε σε κτίσμα <<ερειπωμένο και γυμνό>>. Ιερά αντικείμενα, εικόνες, διακοσμητικά και λειτουργικά αντικείμενα κλάπηκαν και λεηλατήθηκαν <<σε μια στιγμή τα πολύτιμα και ιερά αντικείμενα που διατηρούνταν ασφαλή στο ιερό, τα χρυσά και ασημένια σκεύη και άλλα τιμαλφή>>. (Δούκας)


         

 

Οι θρύλοι της Άλωσης

 

             Η τραγική στιγμή της ιστορίας, η βεβήλωση της Αγιά- Σοφιάς γέννησε ένα πλήθος από θρύλους. Ο πιο γνωστος θρύλος , που στηρίζεται στην Πίστη για τη δύναμη του Θεού και στην άρνηση της παραδοχής της μεγάλης βεβήλωσης, λέει ότι μια ομάδα ιερέων, τη στιγμή που οι Τούρκοι έμπαιναν στο ναό, πήραν τα πιο ιερά σκεύη ,μπήκαν στο ιερό και ένα πέρασμα άνοιξε για να τους δεχτεί και έκλεισε πάλι πίσω τους. Εκεί παραμένουν χωρίς κανείς να τους έχει δει ποτέ, μέχρι τη στιγμή που στη μεγάλη εκκλησιά θα ακουστούν και πάλι ψαλμωδίες και θα τελεστεί λειτουργία Ορθόδοξη…

                                                     

Aπό δημοσίευμα της εφημ. Δημοκρατία  διαβάζουμε:

Τι απέγινε η Αγία Τράπεζα της Αγίας Σοφίας όταν η Βασιλεύουσα έπεσε στα χέρια των Οθωμανών
             Τρία καράβια ενετικά λοιπόν ξεκίνησαν από την πόλη γεμάτα με όλα αυτά τα κειμήλια, όπως λέει και ο θρύλος, αλλά το τρίτο από αυτά που μετέφερε την αγία τράπεζα βυθίστηκε στα νερά του Βοσπόρου στην περιοχή του Μαρμαρά. Από τότε μέχρι σήμερα στο σημείο εκείνο που είναι βυθισμένη η Αγία Τράπεζα τα νερά της θάλ...ασσας είναι πάντοτε ήρεμα και γαλήνια, ασχέτως με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην γύρω περιοχή. Το φαινόμενο μαρτυρούν και σύγχρονοι Τούρκοι επιστήμονες, που έχουν κάνει κατά καιρούς απόπειρες να ανακαλύψουν που οφείλεται αυτό το περίεργο φαινόμενο, αλλά λόγω της λασπώδους σύστασης του βυθού, απέβησαν άκαρπες.

                Στο βιβλίο του Δωροθέου Μονεμβασίας με τίτλο “Βίβλος Χρονική” (1781) διαβάζουμε: ” Οι Ενετοί την υπερθαύμαστον και εξάκουστον Αγίαν Τράπεζαν της Αγίας Σοφίας, την πολύτιμον και ωραιότατην, έβγαλαν από τον Ναό και έβαλαν εις το καράβι, και καθώς έκαναν άρμενα και επήγαιναν προς Βενετία, ω, του θαύματος! Πλησίον της νήσου του Μαρμαρά άνοιξε το καράβι και έπεσεν εις την θάλασσαν η Αγία Τράπεζα και εβούλησε και είναι εκεί ως σήμερον, και τούτο είναι φανερόν και το μαρτυρούν οι πάντες, διότι όλον το μέρος εκείνο, όταν κάμνει φουρτούνα, η θάλασσα όλη κάμνει κύματα φοβερά, εις δε τον τόπο όπου είναι η Αγία Τράπεζα είναι γαλήνη και δεν ταράσσεται η θάλασσα. Και υπαγαίνουν τινές εκεί με περάματα, και λαμβάνουν από την θάλασσαν εκείνην, όπου είναι η Αγία Τράπεζα, και μυρίζει θαυμασιώματα μυρωδίαν, από το άγιον μύρον όπου έχει και των άλλων αρωμάτων “

                Ο πατέρας της Ελληνικής λαογραφίας, Νικόλαος Πολίτης, γράφει για το περιστατικό: “ Την ημέρα που πάρθηκεν η Πόλη έβαλαν σ’ ένα καράβι την Αγία Τράπεζα, να την πάνε στην Φραγκιά, για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων. Εκεί όμως στην θάλασσα του Μαρμαρά, άνοιξε το καράβι και η Αγία Τράπεζα εβούλιαξε στον πάτο. Στο μέρος εκείνο η θάλασσα είναι λάδι, όση θαλασσοταραχή και αν είναι γύρω. Και το γνωρίζουν το μέρος αυτό από τη γαλήνη που είναι πάντα εκεί και από την ευωδία που βγαίνει. Πολλοί μάλιστα αξιώθηκαν να την ιδούν στα βάθη της θάλασσας.”

              Θα μπορούσε να είναι άλλος ένας μύθος που κατάφερε να επιβιώσει τόσους αιώνες μέσα στις καρδιές των Ελλήνων. Όμως σύμφωνα με ντόπιους Τούρκους της Κωνσταντινούπολης, το σημείο αυτό είναι υπαρκτό

                                                   

                                                                                  εφημ.  "Δημοκρατία "